بررسی آمار معاملات این بستر نشان می‌دهد که تقاضا برای این محصولات طی هفته گذشته جزو بیشترین سطح‌‌‌های تقاضا در سال‌جاری بوده است؛ مساله‌ای که موجب افزایش محسوس حجم معاملات در هفته گذشته شد. همچنین با افزایش ۱۰۰تومانی نرخ نیمایی ارز و عدم‌انتشار قیمت‌های جهانی به‌‌‌دلیل تعطیلات سال نو، جدول قیمت‌های پایه سبزپوش شد. از طرفی خبرها حاکی از تثبیت نرخ نیمایی ارز در کانال ۲۸هزارتومانی است. به عقیده کارشناسان اقتصادی عدم‌مدیریت صحیح این سیاست می‌‌‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری بر اقتصاد بگذارد.
استقبال از عرضه‌‌‌ها با جهش ارزی
فتح قله‌‌‌های جدید بهای آزاد ارز در هفته گذشته، تقاضای محصولات پتروشیمی را بهطور چشمگیری افزایش داد. در هفته آغازین زمستان، بورس‌کالا میزبان عرضه بیش از ۱۳۸هزار تن محصول پتروشیمی بود. با وجود افزایش ۲درصدی عرضه، برتری شدید تقاضا بر عرضه موجب شد تا افزایش جزئی عرضه‌‌‌ها نسبت به هفته‌‌‌های گذشته تاثیر چشمگیری نداشته باشد. در زیرگروه پلیمری‌‌‌ها، تقاضایی بیش از ۱۸۲هزار تن به ثبت رسیده است؛ این حجم از تقاضا پس از معاملات هفته میانی اردیبهشت‌ماه با فاصله بسیار نزدیک در جایگاه دوم در بین معاملات سال‌جاری قرار گرفت. تقاضا برای محصولات شیمیایی نیز به میزان حدود ۴۵هزار تن بود که نسبت به هفته آخر آذرماه بیش از ۲هزار تن افزایش داشته است.
همچنین تنها در چندماه از سال‌جاری برای محصولات شیمیایی تقاضایی بیش از این سطح به ثبت رسیده است. در نهایت نیز برتری استقبال خریداران از عرضه محصولات شیمیایی طی هفته گذشته در بورس‌کالا موجب افزایش ۱۰درصدی حجم معاملات نسبت به هفته پیش‌تر از آن شد. این در حالی است که در آخرین هفته پاییز حجم معاملات به میزان بیش از ۱۱۰هزار تن رسیده بود که در مقایسه با هفته‌‌‌های مختلف در سال ۱۴۰۱ در سطح بالایی قرار داشت.
بهطور سنتی با آغاز فصل سرما، به‌‌‌دلیل افت تولید و تقاضا، میزان تولید پتروشیمی‌‌‌ها نیز کاهش می‌‌‌یابد. اما در سال‌های اخیر و در معاملات داخلی به‌‌‌دلیل رشد مستمر نرخ تورم، افزایش انتظارات تورمی و به‌‌‌دنبال آن رشد بهای ارز، خریداران ترجیح می‌دهند دارایی خود را به کالا تبدیل کنند تا از افت ارزش آن جلوگیری شود. هرچند این افزایش تقاضا به دلیل موانع موجود برای کسب‌وکار موجب رشد تولید نمی‌شود؛ اما بنگاه به‌‌‌دلیل انتظار کاهش ارزش پول ملی، به تبدیل نقدینگی موجود به کالا تا حد امکان تمایل پیدا می‌کند. در سال‌جاری نیز بهطور معمول هر تکانه ارزی در بازار، موجب رشد چشمگیر حجم معاملات بورس‌کالا شده است.
نرخ نیمایی دستوری می‌شود؟
در ماه‌‌‌های اخیر تصمیم سیاستگذار مبنی بر رشد آرام اما پیوسته بهای نیمایی ارز بود؛ مساله‌ای که سبب شد فاصله نرخ نیمایی و آزاد ارز بیش از هروقت دیگری کم شود؛ اما به‌‌‌نظر می‌رسد این سیاست در حال منسوخ شدن است. پنج‌شنبه گذشته، فرزین محمدی، رئیس کل بانک‌مرکزی در برنامه ویژه خبری اعلام کرد، از شنبه ۱۰دی‌ماه، ارز نیمایی با قیمت ۲۸هزار و ۵۰۰تومان عرضه خواهد شد و به کالا‌‌‌های اساسی، تجیهزات و مواد اولیه کارخانه‌‌‌ها تعلق خواهد گرفت. به گفته رئیس جدید بانک‌مرکزی، بخش زیادی از عرضه ارز در نیما مربوط به نفت و محصولات پتروشیمی است. تثبیت نرخ نیمایی در کانال ۲۸هزارتومانی، خاطرات نرخ ترجیحی ۴۲۰۰تومانی را تداعی می‌کند؛ مساله‌ای که بسیاری از کارشناسان اقتصادی نیز درباره عواقب آن هشدار داده‌‌‌اند.
سرکوب نرخ ارز در مرحله اول به نفع وارد‌‌‌کنندگان است و موجب تضعیف تولیدکنندگان داخلی و کاهش صادرات خواهد بود و در مرحله دوم با کاهش درآمد ارزی، امکان تزریق مداوم ارز به بازار از بین می‌رود که خود موجب جهش ارزی می‌شود. این مساله در این مقطع با کاهش تقاضا برای محصولات خارجی به وارد‌‌‌کنندگان نیز ضربه زده و در نهایت با ضربه به اکثر اقشار جامعه، موجب تضعیف اقتصاد کشور می‌شود؛ اتفاقاتی که مشابه آن پیش‌تر در نتیجه تثبیت نرخ ارز در سطح ۴۲۰۰تومان رخ داده است. در واقع تعیین نرخ ارز چه در کانال ۴هزار تومانی و چه در محدوده ۳۰هزار تومانی، سیاستی دستوری بوده که خارج از قواعد علم اقتصاد است و در صورت عدم‌کنترل صحیح، عواقب زیان‌‌‌باری خواهد داشت.
سبزپوشی نیمایی قیمت‌های پایه
بهای قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی در هفته جاری تنها با نرخ نیما محاسبه شد. به دلیل تعطیلات سال نو در اکثر کشورها و عدم‌انتشار نشریات جهانی، قیمت‌های پایه با نرخ ۲۸هزار و ۸۰۰تومانی نیمایی ارز برای عرضه مواد اولیه در بورس‌کالا تا یکشنبه ۱۸ دی اعلام شدند. این سطح قیمتی رکورد جدیدی برای بهای نیما محسوب می‌شود. مدیریت دفتر توسعه صنایع تکمیلی تا ۵درصد اجازه دخالت در تغییرات قیمت‌های پایه را داشته و نمی‌‌‌توان گفت به‌جز نیما چه شاخص‌هایی در محاسبه قیمت‌های پایه این هفته تاثیر داشته است. در زیرگروه پلیمری‌‌‌ها تمام قیمت‌های اعلام‌شده افزایشی بودند.
در صدر جدول سنگین استروژن و پلی‌اتیلین‌‌‌ها با حدود ۳درصد افزایش قیمت قرار داشتند. همچنین پلی‌استایرن‌‌‌ها حدود ۲درصد افزایش قیمت را تجربه کردند. در زیرگروه شیمیایی‌‌‌ها میزان رشد قیمت‌ها بیشتر بود. در مقام اول آروماتیک سنگین با ۶درصد افزایش قیمت قرار داشت و در جایگاه دوم نیز سود کاستیک با بیش از ۵درصد افزایش قرار گرفت. در این زیرگروه تنها دومحصول گاز بوتان و گاز پروتان با ۶ و ۱۰درصد کاهش قیمت در بخش کاهشی‌‌‌ها قرار گرفتند.
